Als goden in ... Zwitserland

Aan het einde van onze eerste week beginnen we langzaam te wennen aan ons nieuwe Zwitserse stekje. Alhoewel het nog soms wat zoeken is naar werk (laissez-faire is alhier het toverwoord) en de taal geregeld nog wat barrières opwerpt voelen we ons op ons gemak. De Franse grens is nooit ver weg en de taal maakt ook dat ze aardig op hun Franse buren georiënteerd zijn. Daarbij kijken we vanuit onze slaapkamer recht uit op de Mont Blanc, die hoog boven alle andere bergen uittorent en gedurende de dag een heel palet aan kleuren kent. Samen met de Frans aandoende dorpjes (vol auto's met een Franse kentekenplaat) doet dat ons soms vergeten dat we in Zwitserland zijn. Totdat we gaan ontbijten en er een hele Zwitserse kaastafel verschijnt!

Afscheid nemen
Na een week van allerlei klusjes op en rondom de boerderij stond de vrijdagavond in het teken van het afscheidskampvuur van Donat, de Hongaarse Workawayer wiens plan het eigenlijk was om voor slechts 10 dagen op de boerderij te verblijven. Zijn wens om een groot kampvuur te maken met alles wat daarbij hoort kwam dan eindelijk in vervulling. Ondanks dat hij pas zondag zou vertrekken werd er vanwege het weer toch voor de vrijdagavond gekozen. Aangezien ook hij Scout is had hij zo wel wat ideeën over wat er rondom het kampvuur diende te gebeuren. Na het verzamelen van voldoende hout om een avondje mee door te kunnen werd het vuur ontstoken en de meegebrachte lekkernijen boven de kooltjes en vlammen verwarmd. Het zelfgebrouwen bier en de wijn vloeiden rijkelijk en nadat onze buikjes rond waren werden er verschillende kampvuurliedjes uit zowat alle windstreken van Europa ten gehore gebracht. We lachten en vertelden over onze verschillende scoutingervaringen, die eigenlijk helemaal niet zoveel van elkaar bleken te verschillen. Zo zal Lord Baden Powell het vast bedoeld hebben! Donat begon in zijn element te raken en stelde wat kampvuur spelletjes/dansen/gezang voor die hij van zijn Hongaarse scouting kende. Na het begin waar er nog wat ongwennig en grinnikend om ons heen gekeken werd kreeg hij vol overgave dan toch goed de sfeer erin; iedereen (ook papa en mama van achterin de 60) deed mee, dansend, roepend, en zingend om het kampvuur, uitgelaten als kinderen en genietend als Bourgondiërs. Zonder al te veel prijs te geven (wie weet bij een volgend kampvuur...) was de samenvatting: vermoeide benen van het dansen en buikpijn van het lachen. Na nog wat sterke verhalen en afscheidsliedjes bij het kampvuur keken we de kooltjes uit en wandelden we rozig door een pikdonker bos naar benenden, terug naar de boerderij. Aldaar kropen we onder de dekens en genoten van een heerlijk ontspannen nacht.

Op zaterdagavond, dan toch echt de laatste avond van Donat, kregen we de uitleg dat we wat avondeten konden ophalen bij het ouderlijk huis. Van eten ophalen bleek echter geen sprake, want alaar aangekomen zaten Donat en papa en mama al aan de tafel en kregen we een bordje met eten voorgeschoteld, uiteraard vergezeld van een glas lokale wijn. Nadat de eerste fles snel op was volgde vanzelfsprekend de volgende. De gezelligheid kende geen tijd en Papa Michel's draaiorgel kwam vanonder een een doekje vandaan en werd door enkele leden van het gezelschap (de een met wat minder talent/drank op dan de andere) goed rondgedraaid. Zo kwamen een heel aantal voor ons onbekende Franse chansons ten gehore, maar ook "Oh Chanps-Elysees" en "Bella Ciao" welke we, begeleid door een papiertje met erop de songtekst, allemaal mee kondenn te zingen. Langzaam druppelde er meer volk binnen; de boeren broers en hun vriendinnen, de andere Workawayer en de Roemeense hulp sloten ook aan. Donat liet ons de door zij opa gebrouwen Hongaarse sterke drank proeven en toen konden de Zwitsers uiteraard niet achterblijven, waarna de ene na de andere obscure fles op tafel verscheen. De geleende mini-gitaar werd erbij gehaald en zo vergingen de uurtjes zonder dat we er erg in hadden. Het idee werd opgevat dat Donat in het Hongaars nog iets op een van de muren van de brouwerij zou schrijven, zoals eerdere internationale Workawayers hem al waren voorgegaan. Na wat discussie over wat er dan op moest komen trokkken we met z'n allen richting de brouwerij verder in de straat. Het feestje ging nog even door totdat Donat in traditioneel Hongaars geschrift "Op jullie gezondheid, adtje!" op de muur schreef, iets minder netjes dan gehoopt. Nog een laatste huis-biertje sloegen we na al die schnaps toch maar af en na het daadwerkelijke afscheid (zijn vliegtuig vertrok de volgende dag al vroeg) lagen we wederom pas tegen de vroege uurtjes in bed. We zullen hem missen, die malle Hongaar!

Mijlenver uitzicht
Na het weekend vol afscheidsfeestjes maakten we op de rustige zondag nog een fietstochtje naar de lokale hoogste bult hier, La Barilette (zo'n 1500m). Voor dit topje werd er reclame gemaakt dat er hier een uitzicht zou zijn, uniek in Europa, van een groot deel van de alpen, namelijk van Luzern tot Chamonix. Voor een klimmetje van dit formaat draaien we onze hand tegenwoordig niet meer om, en zo togen we richting westen. Eenmaal omhoog fietsend haalden we de ene na de andere fietsers in, wat voor ons zelfvertrouwen niet onaardig was. Ondanks het autoverbod waren er helaas veel Zwitsers die wel met de auto omhoog kwamen, en eenmaal boven bleek er een hele parkeerplaats vol te staan. Dat mocht de pret niet drukken, en ondanks het prachtige en weidse uitzicht over het meer van Genève (inderdaad van de Pilatus bij Luzern tot ver voorbij de Mont Blanc bij Chamonix) deed de temperatuur van zo'n 9 graden dat wel. Wat sportreepjes gingen naar binnen, onze jackies aan en dan hopen op iets warmere temperaturen op lagere hoogten. Ietwat verkleumd kwamen we onder aan, waarna we via nog wat andere bultjes weer koers richting de boerderij zetten. Die jackies gingen de rest van de dag helaas niet meer uit... 
Later hadden we nog een discussie met Michel over het weidse uiticht. Vanaf de boerderij kijk je ook richting het meer en de bergen, en hoe mooi het ook is vanaf bijvoorbeeld la Barilette of hun wei bovenop de dorpsbult (op zo'n 1200m), het is wel overal hetzelfde uitzicht vanuit een andere hoek. In het voor ons bekende Wallis zijn de uitzichten over het algemeen alleen weids als je flink de hoogte in gaat. Michel had het niet zo op het beklemmende gevoel van een dal, waar wij juist de verschillende uitzichten van ieder dal kunnen waarderen. Zo heeft ieder dal een ander sfeer, en in het brede Rhônedal waar "ons" huisje staat kun je nog prima ver weg kijken ;-) De hoge toppen nodigen alleen maar uit om te gaan ontdekken wat er daarboven allemaal te zien is! Vooralsnog zijn echter we op het dit uitzicht richting het meer niet uitgekeken, maar dromen we al eens van de Walliser toppen.

Werk aan de winkel
De rustige zondag voorbij brak dan toch de maandag aan, wat inhield dat er weer gewerkt moest worden. Hier volt het korte verslag van onze dag: 

Als prima starter werd er met een ietwat duf hoofd rabarberjam gemaakt en gras gemaaid, evenals nog wat kleinere klusjes in de moestuin. Vooralsnog voltrekt een aardig deel van ons arbeidsleven hier zich in en rondom de moestuin. Soms wat saai, maar langzaam krijgen we al wat meer groene vingers. Dat er af en toe ook al iets geoogst kan worden verhoogt zeker de arbeidsvreugde. Waar het ook prima voor is, is om wakker en bruin te worden! 

Vorige week hebben we twee banken van pallets gemaakt, en na de klusjes bij de moestuin was het tijd om een tafeltje erbij te maken. Voor een beetje houtbewerking draaien we tegenwoordig onze hand niet meer om, en met behulp van Alice, de andere Workawayer, maakten we in een paar uurtjes een farmers-proof bijzettafeltje.  
Dan, het koeienwerk: de weilanden die de familie bezit zijn er in grofweg twee smaken: er is een klein weitje achter de boerderij, en een aantal wat verder weg, onder andere op "Le Montagne" zoals ze dat noemen. Één groep van jonge koeien, de kalfjes van afgelopen jaar, graast in een wei appart van de andere groep. Die andere groep zijn de de mama's met hun nieuwe kalfjes en de koeien zonder kalf. Dicht bij huis verblijven de koeien waarvan verwacht wordt dat ze binnenkort gaan bevallen (of dat juist net gedaan hebben) of waar iets mee scheelt. Tussen de hierboven beschreven werkzaamheden bleek er, geheel onverwacht, een kalfje geboren te zijn in de wei achter de boerderij. De moeder had bij alle controles geen symptomen vertoond en was tussendoor vliegensvlug bevallen van een gezond kalf. Beiden leken het goed te maken en zo werd de kudde weer met één uitgebreid.
Één van de koeien die afgelopen week ontsnapt waren, was nogmaals ontsnapt en had zich bij een kudde van een andere boer gevoegd. Wegens deze (en eerdere) ontsnappingen kreeg ze de bijnaam La Rebelle, en nadat ze werd opgehaald volgde een poging om haar in de stal te krijgen. Hier zou ze in als het ware in een mini-wei komen te staan, compleet met elektrische afzetting om haar hiermee hopelijk op te voeden en eventuele volgende ontsnappingspogingen te voorkomen. Ze liet haar bijnaam echter al gelijk gelden en sprong, nog voor ze in de mini-wei stond, over een muurtje heen en rende door de stal de tuin in. De hulptroepen werden ingeschakeld, en ondertussen sprong mevrouw over nog wat hekjes om zich bij de andere koeien in het weilandje achter de boerderij te voegen. Het plan werd opgevat om haar samen met een andere koe een trailer in te drijven, om haar zo hopelijk iets minder gestresst te laten zijn. 

(Als de koeien zich opgejaagd voelen zetten ze het meestal op een lopen (nog best snel voor die beesten van gemiddeld zo'n 600-700kg) en willen ze soms wat onverwachte bewegingen maken. Aangezien Alix de hoorns van zijn koeien niet afzaagt is het in zulke situaties zaak om je koppie erbij te houden.)

Na twee pogingen hadden we de twee dames en het kalf dan toch in de trailer. Met wat doortastendheid en overtuigingskracht kregen we La Rebelle dan tochop haar plekje in de stal en ging mama met het kalf richting de wei hoger op de berg. Vanuit daar namen we nog een koe mee die waarschijnlijk binnenkort zou gaan bevallen en na geleerd te hebben van onze eerdere fouten ging dit beduidend soepeler. Of misschien was deze koe wat minder wild...?
Bij terugkomst op de boerderij kwam de veearts lang om een blik te werpen op een kalfje dat wat aan het kwakkelen was en een koe met geïnfecteerde uiers. De veearts, een jonge vent, had goed de pas er in en had bij beide dieren vlug door wat er aan de hand was. Uit de achterkant van zijn auto haalde hij de nodige medicatie en ondertussen werd er op een briefje verslaglegging gepleegd. Dat wil zeggen, het nummer (of de naam) van het dier werd genoteerd, de datum en de voorgeschreven behandeling. Marloes werd nog bijna overgehaald om in plaats van mensen ook voor de dieren te gaan; "Veel praktischer, minder administratie en zo weinig gezeur van patiënten of familie een je hoofd. J'aime ca!". Waarna hij er weer vlug vandoor moest om een ontsnapte koe met een verdovingsgeweer te schieten.

Een van de andere dames leek dan toch echt op het punt te staan om een kalf te werpen, en omdat de laatste bevalling problematisch was werd ze richting de stal gedirigeerd. We waanden ons professionals toen dit alles in een enkele poging lukte. Een bedje van zacht stro stond haar al op te wachten, maar het kalf liet nog op zich wachten.
Het koeiengebeuren werd gevolgd door een bezoekje van van een vriendin van Alix die voor Slow Food werkte en geïnteresseerd was in de brouwerij. Ze had een stagiair bij zich, die zelf ook bier brouwde en zo gingen we gezamelijk richting "La Brasserie". Broer Sylvain liet er enkele uit zijn "standaard"-assortiment proeven evenals wat nieuwere brouwsels. De stagiaire liet ook enkele van haar "The best of" proeven en voor we het wisten waren we een 8-tal (denk ik tenminste) biertjes verder. Wel in kleine proefglaasjes uiteraard, er moest nog gewerkt worden. Boerderij en brouwerij, sowieso een gouden combinatie. 

Terug op "La Ferme" waren we uiteraard nieuwsgierig hoe het met de hoogzwangere moeder was, en in de stal aangekomen hadden we de prima timing om de voorpootjes net naar buiten te zien komen. Moeder was druk aan het persen, maar zou het nog even kunnen duren voordat het kalf geboren zou worden. Moest dit allemaal te langzaam gaan dan zouden we de moeder helpen met een apparaat dat het midden houdt tussen een autokrik en een metalen kruk. Langzaam kwam er beweging in, en zo lieten we ons uitleggen, het hoofdje is het lastigst, daarna gaat het snel. Dat hoofdje, dat kwam al vlugger dan gedacht. Geheel volgens verwachting ging het daarna rap; het kalfje werd geboren, het beschermende vlies door ons verwijderd, even ondersteboven gehouden om wat vruchtwater eruit te krijgen en dan een plens koud water erover om hem "wakker" te krijgen. Vervolgens legden we hem naast moeders, alwaar hij al heel fris met zijn hoofdje schudde en wat nieuwsgierig naar het aanwezige publiek om hem heen keek. Mama leek in haar nopjes met haar nieuwgeboren kindje en begon driftig met schoonlikken, vergezeld door goedkeurend gemoeh. Direct werd er een naam bedacht en aanschouwden wij Pruno. 

Ondertussen zijn we alweer enkele dagen verder; Pruno en zijn mama maken het goed; hij loopt vóór zijn geringe leeftijd van 3,5 dag al heel goed en drinkt melk als de beste. 

PS: voor een sfeerimpressie van onze eerst 1,5 week in Le Vaud, zie de video! (Het kan even duren voordat die erop komt te staan, het internet is nogal moeizaam hier ;-)